Theo lời người phát ngôn Bộ Ngoại Giao Lê Hải Bình, một lần nữa khẳng định và yêu cầu Trung Quốc không nên tiếp tục hành vi sai phạm của mình làm ảnh hưởng đến mối quan hệ cũng như lòng tin của người dân Việt Nam.
"Các hành động sai trái của Trung Quốc ảnh hưởng tiêu cực đến lòng tin cũng như tình cảm của người dân VN. Dù vậy, VN vẫn cố gắng duy trì các hợp tác bình thường vì lợi ích của nhân dân hai nước" - người phát ngôn Bộ Ngoại giao VN Lê Hải Bình tuyên bố chiều 15-5.
Xung quanh sự kiện Trung Quốc hạ đặt giàn khoan trái phép vào vùng đặc quyền kinh tế của VN từ đầu tháng 5-2014, người phát ngôn Bộ Ngoại giao VN Lê Hải Bình một lần nữa khẳng định giàn khoan này đã nằm sâu 80 hải lý trong vùng đặc quyền kinh tế của VN Công ước quốc tế về Luật biển 1982.
Những ngày qua, Việt Nam liên tục đối thoại, cũng như phản đối TQ bằng nhiều hình thức song phía Trung Quốc vẫn tiếp tục hành vi sai trái, tiếp tục điều thêm tàu đến vùng đặc quyền kinh tế của VN.
Các cơ quan chức năng của VN cho biết Trung Quốc vẫn duy trì nhiều tàu quân sự, tàu dịch vụ, cùng hỗ trợ của máy bay quân sự tại vùng biển VN.
Trong khi các tàu cảnh sát biển, dân sự của VN hết sức kiềm chế, thì các tàu, máy bay của Trung Quốc có động thái hung hăng, phun vòi rồng gây hư hại cho nhiều tàu và bị thương nhiều thuyền viên VN.
Tại Hội nghị ASEAN vừa qua, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã nhấn mạnh sự việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan trái phép vào vùng đặc quyền kinh tế của VN đe dọa sự hòa bình, ổn định tại Biển Đông. Các văn kiện chính thức tại hội nghị cấp cao lần này đã nêu bật vấn đề an ninh biển Đông. Lần đầu tiên các Bộ trưởng ASEAN đã ra tuyên bố riêng về tình hình biển Đông. Điều này thể hiện sự quan ngại sâu sắc của ASEAN về tình hình Biển Đông hiện nay.
Ông Lê Hải Bình tuyên bố: "Việt Nam cực lực phản đối Trung Quốc đặt giàn khoan nằm sâu trong vùng đặc quyền kinh tế của VN, điều này vi phạm nghiêm trọng công ước luật biển cũng như Tuyên bố ứng xử Biển Đông (DOC). VN kiên quyết yêu cầu TQ rút toàn bộ giàn khoan Hải Dương 981 cũng như tàu, máy bay ra khỏi vùng đặc quyền kinh tế của VN và không để tái diễn hành động tương tự".
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao VN cũng nói: "Nhân dịp này VN gửi lời cảm ơn tới các quốc gia, cá nhân, tổ chức đã lên tiếng phản đối, lên án hành vi của Trung Quốc và cảm ơn cơ quan báo chí trong nước và quốc tế đã đưa tin khách quan làm rõ hành vì sai trái của Trung Quốc".
Gần 100 đại diện các hãng thông tấn, báo chí trong và ngoài nước đến dự và đưa tin cuộc họp báo thường kỳ của Bộ Ngoại giao VN tại Hà Nội từ lúc 15g chiều 15-5. Dưới đây là phần trả lời các câu hỏi của giới truyền thông.
VN vẫn kiên trì biện pháp ngoại giao
Trước câu hỏi "VN đang hết sức kiềm chế, vậy VN có đặt ra các cấp độ không và VN đang kiềm chế ở cấp độ nào", ông Lê Hải Bình đáp: "Như chúng tôi đã nhiều lần khẳng định, VN sẽ sử dụng mọi biện pháp cần thiết phù hợp luật pháp quốc tế để bảo vệ quyền lợi của mình. Tùy vào các diễn biến thực tế, VN sẽ có phản ứng phù hợp".
* VN sẽ thể hiện quan điểm về biển Đông như thế nào trong chuyến thăm tới đây của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ở Philippines và Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan tại Thượng Hải?
Ông Lê Hải Bình: "Cho đến lúc này, VN vẫn kiên trì biện pháp ngoại giao để giải quyết vấn đề. Việc thể hiện quan điểm của thủ tướng (tại Hội nghị ASEAN vừa qua) đã giúp thế giới hiểu hơn tình hình này".
* Theo thông tin của chúng tôi, Trung Quốc đang gia tăng quân ở biên giới phía Bắc ở VN. VN có biện pháp gì gia tăng an ninh, như tăng quân ở phía Bắc?
- Tôi không có thông tin như phóng viên hỏi. Theo tôi biết, mọi hoạt động giao thương vẫn diễn ra bình thường.
* Kể từ sau cuộc điền đàm giữa phó thủ tướng Phạm Bình Minh và ông Dương Khiết Trì, hai nước VN và TQ đã có thêm cuộc tiếp xúc nào chưa? Các hoạt động hợp tác giữa VN và Trung Quốc có bị ảnh hưởng?
- VN đã và tiếp tục kiên trì giao thiệp với Trung Quốc với nhiều hình thức khác nhau và sẽ tiếp tục nỗ lực giải quyết bất đồng giữa hai bên. Thông qua các hoạt động hợp tác giữa hai bên, VN luôn coi trọng hợp tác chiến lược toàn diện với Trung Quốc nhưng chúng tôi cũng cho rằng quan hệ hai bên chỉ có thể tốt đẹp nếu thực thiện chí xử lý các bất đồng và tôn trọng lẫn nhau. Rõ ràng các hành động sai trái của Trung Quốc đã ảnh hưởng tiêu cực đến lòng tin cũng như tình cảm của người dân VN. Mặc dù vậy, VN vẫn cố gắng duy trì các hợp tác bình thường vì lợi ích của nhân dân hai nước.
* VN đã thông báo sự việc Trung Quốc đưa giàn khoan vào vùng đặc quyền kinh tế của mình ra Liên Hiệp Quốc chưa? Nếu Trung Quốc tiếp tục không rút giàn khoan, VN có đưa vấn đề ra cuộc họp Hội đồng Bảo an LHQ không? VN có ủng hộ các nước đưa sự việc ra Hội đồng bảo an không?
- Trong bối cảnh các nước trong và ngoài khu vực đang nỗ lực các giải pháp hòa bình, như thúc đẩy bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông, rõ ràng hành động của Trung Quốc đã ảnh hưởng đến hòa bình, ổn định. Cùng lúc đó, xin khẳng định VN sẽ sử dụng mọi biện pháp phù hợp theo luật pháp quốc tế. Và ngày 7-5, VN đã cho lưu hành tại Liên Hiệp Quốc công hàm phản đối Trung Quốc xâm phạm trái phép vùng đặc quyền kinh tế của VN. Tôi cũng đã khẳng định, tùy diễn biến tình hình, VN sẽ tính tới các biện pháp phù hợp. Các giải pháp bạn hỏi cũng đã được tính đến và sẽ được sử dụng vào thời điểm thích hợp.
VN nhanh chóng trấn áp, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật
* Nhiều cuộc tuần hành đã diễn ra. Quan điểm của VN về chuyện này?
- Nhân dân VN có lòng nồng nàn yêu nước. Dù trong hay ngoài nước, đồng bào luôn trăn trở với độc lập, chủ quyền của đất nước. Những ngày qua đồng bào ta ở nhiều nước đã thể hiện lòng yêu nước và phản đối hành động của Trung Quốc. Đảng và nhà nước VN xúc động và trân trọng lòng yêu nước của đồng bào VN ở nước ngoài.
* Vụ bạo loạn ở công nhân ở Bình Dương, theo thông tin của tôi, hai công dân Đài Loan đã chết, ông có thể xác nhận không?
- Chúng tôi không có thông tin như phóng viên hỏi nhưng sẽ yêu cầu các cơ quan chức năng xác minh.
* Vụ việc vừa xảy ra ở Hà Tĩnh, có một người Trung Quốc đã chết, ông có xác nhận không?
- Theo cơ quan chức năng Hà Tĩnh, do mâu thuẫn giữa hai nhóm công nhân, có một người chết. Cơ quan chức năng đang tiếp tục xác minh và đưa người bị thương vào bệnh viện.
* VN có hành động thế nào để tránh các hành vi yêu nước quá khích ở một số nơi?
Ông Lê Hải Bình cho rằng: "Việc thể hiện lòng yêu nước, quyết tâm bảo vệ chủ quyền là chính đáng và tự nhiên. Tuy nhiên, việc thể hiện này phải đúng luật pháp".
* Quan điểm của Bộ ngoại giao về hành vi quá khích của người biểu tình gần đây như tại Bình Dương? Tại sao người VN biểu tình chống Trung Quốc nhưng lại phá của cả doanh nghiệp Đài Loan. VN có tính đến bồi thường cho tổn thất này không?
- Xin khẳng định một số đối tượng đã lợi dụng việc tuần hành ôn hòa để kích động, gây mất an ninh, ổn định như tại Bình Dương. Ngay khi vụ việc xảy ra, các cơ quan VN đã nhanh chóng trấn áp, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật. Chúng tôi khẳng định sẽ áp dụng mọi biện pháp cần thiết để đảm bảo quyền lợi chính đáng của các doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp Đài Loan trên toàn lãnh thổ VN.
Chưa có thông tin công dân VN bị "trả đũa" tại TQ
* Xin khẳng định có hay không hàng trăm người Trung Quốc phải bỏ trốn sang Campuchia để tránh ảnh hưởng?
- Chúng tôi không có thông tin như phóng viên hỏi. Cần khẳng định rằng tình hình ở các địa bàn có phức tạp nay đã ổn định. Chúng tôi sẽ làm hết sức mình để bảo vệ quyền lợi, tài sản của các doanh nghiệp đang hoạt động tại VN. Một số hành động phá hoại doanh nghiệp Trung Quốc cũng như doanh nghiệp khác là của những đối tượng xấu, bị tuyệt đại đa số nhân dân VN và nhà nước VN lên án. VN vẫn đang kiên trì đối thoại với Trung Quốc để giải quyết vấn đề liên quan giàn khoan Hải Dương 981.
* Có thông tin công dân VN đang bị trả đũa tại Trung Quốc, Bộ Ngoại giao có thông tin gì về vấn đề này? VN có biện pháp gì để bảo vệ công dân của mình?
- Chúng tôi chưa có thông tin như phóng viên hỏi. Nhưng chúng tôi sẽ có thông báo tới các cơ quan của VN ở Trung Quốc để phối hợp với các cơ quan của Trung Quốc bảo đảm tài sản, tính mạng của công dân VN. Chúng tôi cũng sẽ có biện pháp bảo hộ cần thiết để bảo vệ công dân VN.
* VN luôn tuyên bố sử dụng mọi biện pháp cần thiết, VN có tính đến kiện Trung Quốc không? Nếu Trung Quốc vẫn không rút, liệu VN có sử dụng biện pháp quân sự không? Sáng nay tôi được biết có 21 người chết vụ bạo loạn ở Hà Tĩnh tối qua? Ông có thể xác nhận?
- Tôi không nhắc lại câu VN sẽ sử dụng mọi biện pháp cần thiết vì bản thân phóng viên cũng nói đã nghe rất nhiều. Việc sử dụng biện pháp pháp lý là biện pháp hòa bình được quy định trong công ước quốc tế về luật biển 1982. Vì vậy, VN sẽ tính đến sử dụng biện pháp này nếu cần thiết. Thông tin thứ hai, tôi khẳng định đó là thông tin không có cơ sở.
Đại sứ mới của Trung Quốc đã có mặt tại Hà Nội
* Có tin Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hồ Xuân Sơn đã đi Bắc Kinh. Ông Sơn đi với nhiệm vụ gì? Đại sứ Trung Quốc tại VN đã hết nhiệm kỳ cách đây hơn một tháng, Trung Quốc đã bổ nhiệm đại sứ mới chưa?
- Thứ trưởng Hồ Xuân Sơn đã đi thăm Trung Quốc từ 13 đến 15-5. Trong chuyến thăm này, hai bên sẽ trao đổi thẳng thắn các vấn đề. HIện giờ Thứ trưởng Sơn chưa về đến VN. Kết quả sẽ thông báo sớm đến báo chí. Đại sứ mới của Trung Quốc tại VN đã có mặt ở Hà Nội từ ngày 11-5. Các cơ quan chức năng VN đang thu xếp thủ tục để đại sứ trình quốc thư sớm nhất và có thể bắt đầu nhiệm vụ của mình.
VN phản đối việc sử dụng vũ lực
* Qua báo chí, thấy xảy ra sự va chạm như bắn vòi rồng, húc tàu (tại khu vực giàn khoan TQ đặt trái phép - PV) nhưng không hiểu chiến thuật của VN ở vùng đó như thế nào? Phải chăng chỉ làm gây khó chịu để Trung Quốc rút? Thương vong cũng như tổn hại hai bên? Với tình trạng này phải đợi bao lâu để VN có giải pháp khác hơn, ví dụ như quân sự?
- Cho dù sử dụng chiến thuật gì, VN cũng dựa trên nguyên tắc kiên trì, quyết tâm bảo vệ chủ quyền, kiên quyết để Trung Quốc phải rút giàn khoan, tàu, máy bay ra khỏi VN. Nhưng VN sẽ kiềm chế bởi VN phản đối việc sử dụng vũ lực.
Minh Minh (Theo TTO)